ارتباط تغییرات خلق پیش از قاعدگی با اختلالاتی در شبکۀ ژنی

ارتباط تغییرات خلق و خوی پیش از قاعدگی با اختلالاتی در شبکۀ ژنی

بیشتر زنان در سن باروری، سندرم پیش از قاعدگی یا Premenstrual syndrome:PMS را تجربه می‌کنند که با تغییرات خلق در روزهای قبل از قاعدگی مشخص می‌شود. درحالیکه برخی از پژوهش‌ها سندرم پیش از قاعدگی را در ارتباط با تغییرات هورمونی می‌دانند که در طول چرخۀ قاعدگی رخ می‌دهد، ولی علت دقیق آن مشخص نیست.

محققان اکنون دریافته‌اند که شبکۀ ژنی نامنظم شده‌ای پشت بیشتر سندرم های شدید پیش از قاعدگی و اختلال بیقراری پیش از قاعدگی وجود دارد.

زنان دارای اختلال بی‌قراری پیش از قاعدگی(Premenstrual dysphoric disorder:PMDD)، دارای بیان غیرطبیعی ژن Extra Sex Combs/ تقویت کننده‌ شبکۀ زست(zeste) یا شبکه ESC/E(Z) می‌باشند. این شبکه، بیان ژن رادر پاسخ به هورمون‌های جنسی تنظیم می‌کند.

چنین ناهنجاری‌هایی در بیان ژن ممکن است حساسیت زنان نسبت به هورمون‌های جنسی استروژن و پروژسترون که ممکن است در تغییرات رفتار عاطفی دخیل باشند را افزایش دهد.

سندرم پیش از قاعدگی(PMS)، ناراحتی رایج زنانی است که قاعده می‌شوند اما تقریبا از هر ۲۰ زن ۱ تن به‌طور منظم نشانه‌­های شدید را در ۷ الی ۱۰ روز قبل از عادت ماهیانه خود تجربه می‌کنند که به طور نامطلوبی زندگی روزانۀ آنها را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

این نشانه­‌ها عبارتند از: درد شکم، سردرد، نفخ، دردناک شدن سینه‌ها، تحریک پذیری(irritability) اندوه (sadness).

درحالی که نشانه‌­های اختلال بی‌قراری پیش از قاعدگی (PMDD) مشابه با نشانه­‌های سندرم پیش از قاعدگی است اما نشانه­­‌های اختلال بی‌قراری پیش از قاعدگی بسیار شدیدتر است. برخی از زنان داری اختلال بی قراری پیش از قاعدگی، اضطراب و افسردگی را تجربه می کنند.

خط سلولی اختلال بی قراری پیش از قاعدگی، نابهنجاری هایی را در شبکۀ ESC/E(Z)نشان می دهد.

پژوهش پیشین نشان داد زنانی که غالبا تغییرات خلق و خوی را درست قبل از چرخه‌ قاعدگی خود تجربه می کنند، نسبت‌به تغییرات طبیعی هورمون‌های جنسی بسیار حساس می‌باشند اما علت آن نامشخص بود.

۵۶ درصد از سندرم پیش از قاعدگی ارثی است و ممکن است ژنتیک در این وضعیت نقش داشته باشد.

به منطور دست یافتن به یافته ها که آیا ژنتیک در این مورد موثر است یا خیر، محققان بیان ژن (gene expression) خطوط سلولی گلبول‌های سفید را که از زنان ۱۸تا ۴۸ سال دارای اختلال بی‌قراری پیش از قاعدگی گرفته شده بود، بررسی کردند. این خطوط سلولی با خطوط سلولی زنان سالم در همان گروه سنی که اختلال بی قراری پیش از قاعدگی نداشتند (گروه کنترل)، مقایسه شد. هر دو گروه زنان چرخه قاعدگی منظمی داشتند.

محققان دریافتند بیان ژن خط سلولی زنان دارای اختلال بی قراری پیش از قاعدگی، به‌طور چشمگیری با ژن بیان خط سلولی زنان گروه کنترل متفاوت است.

به‌ویژه آنها دریافتند که بیش از نیمی از ژن‌ها در شبکۀ ESC/E(Z) خطوط سلولی زنان دارای اختلال بی‌قراری پیش از قاعدگی در مقایسه با زنان گروه کنترل، بیش از حد بیان می‌شود. (overexpressed)جالب این است که گروه، ۴ ژن اصلی (کلیدی) را در شبکه ESC/E(Z) مشخص کرد که در زنان دارای اختلال بی قراری پیش از قاعدگی، بیان پروتئین خطوط سلولی کاهش یافته است.

به‌عبارت دیگر در خطوط سلولی زنان دارای اختلال بی‌قراری پیش‌از قاعدگی، ژن‌ها هم کم تر و هم بیش‌از حد بیان شده بودند. به‌علاوه، این گروه شواهدی از پاسخ سلولی غیرطبیعی به هورمون‌های جنسی در زنان دارای اختلال بی‌قراری پیش از قاعدگی کشف کرد و مشخص شد که پروژسترون بیان چندین ژن را در شبکه ESC/E(Z) خطوط سلولی گروه کنترل افزایش می‌دهد، درحالیکه استروژن بیان ژن را در خطوط سلولی زنان دارای اختلال بی قراری پیش از قاعدگی کاهش می‌دهد.

شواهدی که نشان می دهد PMDD اختلال پاسخ سلولی به هورمون‌های جنسی است:

چنانچه یافته‌های محققان مختلف باهم در نظر گرفته شود، شواهدی به دست می‌آید که نشان می‌دهد یک مکانیسم سلولی، حساسیت زنان را نسبت‌به اختلال بی‌قراری پیش از قاعدگی افزایش می‌دهد. اکنون شواهدی سلولی از سیگنال دهی غیر طبیعی سلول‌های زنان دارای اختلال بی‌قراری پیش از قاعدگی و عامل زیستی محتمل برای حساسیت رفتاری غیر طبیعی سلول‌ها در برابر استروژن و پروژسترون را داریم."

"پژوهشگران به بیان نامنظم ژن در مجموعه ژن مظنون (suspect gene) پی‌بردند که به شواهدی که PMDD اختلال پاسخ سلولی به استروژن و پروژسترون است، اضافه می‌شود.

یادگیری بیشتر در مورد نقش پیچیدۀ این ژن، امید به پیشرفت درمان چنین اختلالات شایع خلق وابسته به غدد تولیدمثل را به‌‌وجود می‌آورد.

محققان می‌خواهند در آینده نزدیک درک بهتری از اینکه چگونه در بیماران دارای اختلال بی‌قراری پیش از قاعدگی شبکه ژن ESC/E(Z) روی مغز تاثیر می‌گذارد، بدست آورند.

آنها قصد دارند با بررسی سلول‌های عصبی مشتق شده از بن‌یاخته‌های زنان دارای اختلال بی‌قراری پیش از قاعدگی، به این هدف دست یابند.

ژورنال روانپزشکی مولکولی