مقاله علمی درمان افزایش تعریق زیر بغل با تزریق بوتاکس_ دکتر نادر بهروان_ Axillary hyperhidrosis treatment
- بازدید: 4171
تعریق بیش از حد زیر بغل
به افزایش تغییر بیش از حد فیزیولژیک هیپرهیدروزیس گفته می شود که به دو نوع اولیه و ثانویه تقسیم می شود .
نوع اولیه یا ایدیوپاتیک که علت مشخصی برای آن یافت نشده است معمولا به طور موضعی ( کانونی ) بروز می کند مثل تعریق بیش از حد صورت ، زیر بغل ، کف دست ها و کف پاها .
نوع ثانویه که به علت های مشخص و مختلف از جمله افزایش گرمای محیط ، افزایش رطوبت محیط ، فعالیتهای فیزیکی ، بیماریهای سیستم عصبی ، بیماریهای غدد درون ریز ، عفونتها ، بیماریهای قلبی و عروقی ، بدخیمها و بعضی از داروها به وجود می آید . نوع ثانویه معمولا به صورت جنرالیزه تظاهر میکند و گاهی در اثر آسیب های عصبی به صورت موضعی ( کانونی ) خود را نشان می دهد .
افزایش تعریق نوع اولیه زیر بغل ، معمولا افراد 54 – 18 را درگیر کرده و این امر بر روی کیفیت زندگی ، فعالیتهای اجتماعی ، فعالیتهای شغلی و روابط اجتماعی فرد تاثیر منفی می گذارد . ظاهر خیس لباس و بوی ناخوشایند تعریق باعث شرمندگی و کناره گیری شخص از دیگران می شود .
میزان طبیعی تعریق در شرایط عادی یک میلی لیتر بر متر مربع پوست بدن در دقیقه است 1m1/m2 / min
کل غدد عرق بدن حدود 4 – 2 میلیون می باشد که حدود آن از نوع اکرین Eccrine بوده و حدود از نوع آپوکرین می باشد . غدد اکرین در تمام نواحی پوست بدن به طور پراکنده وجود دارند ولی در نواحی گونه ، پیشانی ، کف دست و پا با تراکم بیشتری وجود دارند . افزایش فعالیت سمپاتیک باعث تعریق زیادتر از حد عادی می گردد .
غدد عرق در ناحیه درم قرار دارند و به واسطه عصبی استیل کولین تحریک می شوند . تعداد غدد عرق در افراد مختلف یکسان میباشد . کسانی که مبتلا به افزایش تعریق هستند تعداد غدد عرق بدن آنها بیشتر از افراد دیگر نیست بلکه فعالیت غدد عرق آنها بیشتر از حد فیزیولژیک می باشد . برای تشخیص هیپرهیدروز اولیه زیر بغل باید علل هیپرهیدوز ثانویه بررسی و کنار گذاشته شوند و دو مورد از موارد زیر برای حداقل شش ماه وجود داشته باشند :
1 - تعریق دو طرفه زیر بغل
2 – ایجاد اختلال در فعالیتهای روزمره زندگی ، اجتماعی ، شغلی و شخصی
3 – وجود دست کم یک حمله تعریق در هر هفته
4 – سن شروع هیپرهیدروزیس در زیر 25 سالگی
5 - سابقه خانوادگی مثبت در شخص
6 – عدم وجود تعریق در هنگام خواب
درمان تعریق بیش از حد زیر بغل
1 - استفاده از کلرید آلومینیوم هگزاهیدرات موضعی
محلول 30 – 25 درصدی در آب یا اتانول آن وجود دارد. پس از خشک کردن ناحیه زیر بغل از محلول 20-25 درصدی آن استفاده میشود.
Aluminium Chloride Hexahydrate 20 - 25% + Alcohol 97 to 100ml
شب قبل از خوابیدن پوست ناحیه زیربغل را کاملا خشک کرده ، سپس پوست زیر بغل را از محلول فوق آغشته کرده و صبح روز بعد با آب و صابون میشوئیم.
این عمل را دو تا پنج شب پشت سر هم تکرار میکنیم بعد از آن این عمل را یک تا سه بار در هفته تکرار میکنیم.
سایر روشهای درمانی مشابه که تا حدودی موثر میباشند عبارتند از
با استفاده از محلول اسید استیک %5 دو بار در روز
با استفاده از محلول اسید تانیک %10 در الکل 70 درجه دو بار در روز
با استفاده از محلول فرمالین %10 چند بار در هفته
با استفاده از گلوتارآلدئید %10 تا%2 چند بار در هفته
2 - استفاده از داروهای خوراکی آنتی کولیزژیک سیستمیک
استفاده از این داردها تا حدی میتوانند در کنترل تعریق بیش از حد کمک کننده باشند
متاسفانه استفاده از آنها با دوزهایی که بتواند تعریق بیش از حد زیر بغل را کنترل کنند باعث ایجاد عوارض دارو مثل عوارض گوارشی ( خشکی دهان ، کندی حرکات عضلات صاف دستگاه گوارش و یبوست ) ، عوارض ادراری ( احتباس ادرار) ،عوارض چشمی ( اختلال در تطابق و تاری دید ، افزایش فشار داخل چشم ) می شوند که آزار دهنده است .
Tab Propantheline ( Norpanth ) 15 mg/TDS
Tab Glycopyrrolate 1-2mg TDS
3 - برش جراحی و درآوردن پوست ناحیه زیر بغل
جراحی و درآوردن پوست قله زیر بغل به اندازه 8 - 4 سانتیمتر مربع به شکل بیضی در %80 تا %90 موثر بوده که میتوان بصورت سر پائی انجام داد.عوارض احتمالی آن عفونت ، خونریزی و اسکار میباشد.
4 - از لیپوساکشن زیر بغل نیز برای برداشتن و تخلیه غدد عرق استفاده می شود .
5 - درمان افزایش تعریق زیر بغل با بوتاکس
درمان با بوتاکس روش درمانی مناسب و بسیار موثر تعریق بیش از حد زیر بغل می باشد و برای کسانی که به سایر درمانهای موضعی پاسخ نداده اند انجام می شودو ماندگاری حدود شش ماه را دارد . تزریق بوتاکس داخل درم انجام می شود زیرا غدد عرق در لایه درم واقع شده اند .
از بوتاکس A برای این منظور استفاده می شود ، میزان تزریق از 50 واحد تا 200 واحد متغیر است و بستگی به وسعت ناحیه زیر بغل و شدت تعریق در هر فرد دارد ، برای هر زیر بغل از مقدار 50 واحد در شروع درمان استفاده می شود و معمولا کافیست . قبل از تزریق ناحیه تزریق زیر بغل را با تست ید و نشاسته مشخص می کنیم ، تست ید و نشاسته به صورت زیر انجام می شود :
اول – بیمار در وضعیت خوابیده به پشت روی تخت می خوابد و دستها را بالای سر می برد .
دوم – ناحیه زیر بغل را خشک کرده و با محلول ید آغشته می کنیم و صبر میکنیم تا محلول ید روی پوست زیر بغل خشک شود.
سوم – پودر نشاسته را با استفاده از یک الک روی ناحیه زیر بغل می پاشیم ، سپس پودر اضافی را با گاز تمیز پاک کرده و 10 دقیقه صبر می کنیم
چهارم – پس از 10 دقیقه مناطقی که دارای تعریق زیاد می باشند به رنگ بنفش تا بنفش تیره در می آید . ترکیب عرق + ید + نشاسته باعث ایجاد رنگ بنفش تا سیاه می شود .
پنجم – حدود ناحیه بنفش رنگ شده را با مارکر یا مداد جراحی خط کشیده و مشخص می کنیم .
ششم – سپس ناحیه مورد نظر را تمیز کرده و با الکل استریل می کنیم ، داخل ناحیه علامت گذاری شده را با مداد جراحی به فاصله های 2 – 1/5 سانتیمتری به صورت نقطه نقطه علامت گذاری می کنیم .
تقریبا حدود 20 نقطه در هر زیر بغل که نقاط تزریق بوتاکس می باشند. 100 واحد بوتاکسA را با 4 میلی لیتر نرمال سالین بدون مواد نگه دارنده مخلوط می کنیم ( 2 میلی لیتر یا 50 واحد برای هر زیر بغل ).
2/5 واحد بوتاکس را در هر نقطه از قبل تعیین شده به فاصله های 2 – 5 /1 سانتیمتر داخل درم ناحیه زیر بغل تزریق می کنیم تزریق عمیق تر موجب کاهش اثرات بوتاکس می شود زیرا غدد عرق در ناحیه درم واقع شده اند و تزریق عمیق تر زیر ناحیه غدد عرق نتیجه دلخواه و کار آمد را نخواهد داشت . باید توجه داشته باشیم که نوک سوزن را از کنار و خارج نقاط علامت گذاری شده وارد درم کنیم نه از روی نقاط زیرا اگر نوک سوزن را از روی نقاط علامت گذاری شده وارد درم کنیم رنگدانه های آن نقطه وارد درم شده و ایجاد تاتو می نماید .
از سوزن گیج 30 و طول mm 12 استفاده می شود ، از سوزنهای با طول کمتر نیز می توان استفاده کرد
سوزن را با زاویه 45 درجه نسبت به سطح پوست و به عمق 2 میلی متر وارد پوست کرده و 2/5 واحد از بوتاکس را تزریق می کنیم . همین روش را برای نقاط علامت گذاری شده دیگر تکرار می کنیم ، پس از اتمام کار نقاط علامت گذاری شده را با الکل پاک می کنیم و ناحیه تزریق را کمپرس می کنیم .
دو هفته بعد بیمار را مجددا ویزیت کرده و در صورت نیاز ، ترمیم را انجام می دهیم ، در ویزیت مجددا نواحی که نیاز به ترمیم دارند را طبق درمان اولیه با تزریق 2/5 واحد بوتاکس با همان روش ( ورود سوزن با زاویه 45 درجه نسبت به سطح پوست و عمق 2 میلی متر و تزریق 2/5 واحد بوتاکس در فواصل 2 – 1/5 سانتیمتر ) انجام میشود .
معمولا ترمیم با 20 – 10 واحد بوتاکس در هر زیر بغل انجام میشود ولی گاهی ممکن است به 50 واحد در هر زیر بغل نیز برسد . حدود 6 ماه بعد اثرات تزریق از بین رفته و نیاز به تزریق برای دومین بار می شود چون میزان تزریق در درمان هیپرهیدروز زیر بغل بالاست ، توصیه می شود برای درمان بوتاکس سایر نواحی مثل صورت ، گردن ، دکلته .... در زمان دیگری انجام شود .
در پایان انتظار دارم با توجه به گستردگی علم و تحقیقات ، لحظه به لحظه ای
اساتید ، محققان ، دانش پژوهان و دانشجویان محترم
اینجانب را از نظرات ، پیشنهادات و انتقادات خود محروم نفرمایند
در این رابطه میتوانند با تلفن های زیر اینجانب را راهنمائی فرمایند
مشاوره و ویزیت رایگان
تلفن: 06 - 05 41 66 88 021
همراه: 6000 600 0935
آدرس: خیابان ولیعصر، بالاتر از پارک ساعی، کوچه زندیه، پلاک 2
از راهنمائی تمام عزیزان کمال سپاس را دارم.
دکتر نادر بهروان
