تابستان و مصرف خوراکی خنک _ دکتر ماندانا پرتوی (اندودنتیست)

تابستان و مصرف خوراکی خنک

دکتر ماندانا پرتوی - اندودنتیست

مجله پزشکی امروز، شماره 1150 ، چهارشنبه 21 تیر 1396

هنگامی‌که بستنی می‌خورید و یا مقداری یخ را به‌سرعت می‌بلعید، احساسی مانند یخ‌زدن یا به‌اصطلاح (Brain freeze) به‌شما دست‌می‌دهد که نام علمی آن Sphenopalatine Ganglioneuralgia است. این حالت واکنش بدن یا به‌نوعی متوقف‌کردن شما از استفاده مواد خنک یا آهسته مصرف‌کردن آن است. Dwayne Godwin از مرکز تحقیقات پزشکی Wake Forest Baptist مکانیسم این حالت را به‌این‌صورت توضیح‌می‌دهد:

یخ‌زدگی مغز یک نوع سردرد با وقوع سریعی است و به‌سرعت نیز ازبین‌می‌رود. دهان ما دارای سیستم عروقی وسیعی است که شامل زبان نیز می‌شود و به‌همین‌علت درجه حرارات بدن نیز از این‌ طریق گرفته می‌شود. مصرف سریع مایعات خنک مانع جذب تدریجی برودت می‌شود. با مصرف سریع مایعات خنک یا بستنی، ما به‌سرعت حرارت خلف گلو را تغییر‌می‌دهیم؛ جایی که محل عبور شریان کاروتید داخلی که خونرسانی به مغز را انجام می‌دهد (شریان Anterior cerebral) و محل آغاز نسج مغزاست. ایجاد تغییر درمدت کم، خوشایند مغز نبوده و مکانیسم «Brain freeze» یکی‌از طرق ممانعت از تغییرات آنی اعمال شده به مغز است. مغز به‌رغم دارا‌بودن بیلیون‌ها نورون، قادر به درک درد نبوده و درد حس شده به‌دنبال«Brain freeze» توسط گیرنده‌های لایه خارجی پوشاننده مغز یا همان مننژها صورت‌می‌گیرد‌؛ جایی که ۲شریان نام‌برده با یکدیگر تلاقی‌می‌کنند. با سرما انبساط و انقباض در‌این شریان‌ها ایجاد می‌شود که مغز آن را به‌صورت درد احساس‌می‌کند. بررسی این مکانیسم در درک سایر انواع سردردها کمک‌کننده است.امکان القا‌کردن میگرن یا سردرد خوشه‌ای (Cluster headache) در افراد وجود ندارد ولی امکان ایجاد حالت Brain freeze  بدون عواقب درازمدت در افراد وجود دارد و ازاین‌طریق می‌توان مکانیسم سردرد را بررسی و درمان‌های مناسب‌تری برای بیماران ایجاد نمود. حالت «Brain freeze» درمان دارد و آن عدم‌مصرف نوشیدنی خنک است و با قراردادن زبان روی ناحیه کام و گرم‌کردن این ناحیه یا مصرف مایعات ولرم، می‌توان حرارت دهان را به‌حالت عادی بازگرداند.

دکتر ماندانا پرتوی - اندودنتیست

مجله پزشکی امروز، شماره ۱۱۵۰ ، چهارشنبه 21 تیر 1396